Mùa điều Bình Phước như thế nào – có kỳ lạ không?

Đầu xuân sau Tết nguyên đán là mùa điều Bình Phước đã chính thức bắt đầu, hạt điều thời điểm này được đánh giá là ngon, là đẹp cả về hình thức, chất lượng và dinh dưỡng có trong hạt điều.

Đầu xuân sau Tết nguyên đán là mùa điều Bình Phước đã chính thức bắt đầu, hạt điều thời điểm này được đánh giá là ngon, là đẹp cả về hình thức, chất lượng và dinh dưỡng có trong hạt điều.

Miền Nam nước ta đặc trưng với thời tiết chỉ có 2 mùa mưa và nắng chứ không phải bốn mùa xuân, hạ, thu, đông như khu vực miền Trung và miền Bắc. Thời tiết chính thức vào mùa điều Bình Phước là sáng, tối mát mẻ, buổi trưa thì nắng gắt. Hạt điều với thời điểm đầu mùa này rất chắc hạt, rất đạt trọng lượng và rất ngon, nhìn hạt điều thấy căng và to hơn hẳn.

Kết thúc tháng 11 âm lịch là mùa cây điều rụng lá, ra hoa, kết quả và đầu xuân là điều đã bắt đầu chín. Sẽ có những vườn điều ra sớm thì trước Tết nguyên đán là đã bắt đầu thu hoạch điều rồi. Đầu mùa giá điều rất cao, sản lượng hạt điều rất đạt. (Cuối mùa điều là bắt đầu mùa mưa, điều đang rộ mà gặp mưa, thu hoạch không kịp thì thiệt hại cho người dân). Với những vườn điều càng lâu năm sẽ thu hoạch muộn hơn những vườn điều tơ.

Kết thúc tháng 11 âm lịch là mùa cây điều rụng lá, ra hoa

Nếu vào thời điểm tháng 11 cây điều không rụng lá đồng loạt thì bông sẽ đậu không đều. Ví dụ: như năm nay 2016 thời điểm cây điều rụng lá không đồng loạt nên những cành đã rụng lá, ra lá non. Thế nên năm nay, điều Bình Phước chỉ đạt sản lượng 60% của năm 2015, có nơi may mắn thì được 80%, nhưng bù lại giá cả năm nay cao. Cuối mùa mà vẫn 31.000/kg điều tươi. Điều khô giá hiện tại là 45.000/kg.

Nói chung, hết tháng giêng âm lịch là mùa điều bắt đầu rộ. Điều thu hoạch không cần phải hái cực khổ như cà phê hay tiêu hay các loại quả khác. Khi chín trái điều sẽ tự rụng xuống và khi đó chỉ cần nhặt gom lại vặt lấy hạt, bỏ quả gọn lại một chổ để không bị lẫn vào những trái chưa vặt hạt là được. Quả điều chấm muối tiêu ớt ăn rất ngon, có vị chua chua, ngọt ngọt, chát chát đặc trưng hấp dẫn vị giác của bạn.

Hạt điều được thu hoạch đầu mùa là ngon nhất và chắc hạt nhất, khi ăn cũng ngon hơn hẳn. Đầu màu hạt điều rất đồng nhất với nhau, rất nặng hạt, hầu như không có hạt nhỏ, hạt sâu hay teo gì cả.

Thế nhưng có một nỗi lo lắng luôn thường trực là sản lượng và chất lượng của hạt điều còn phụ thuộc vào thời tiết của năm đó, cũng như giống cây và kỹ thuật chăm sóc của mỗi hộ gia đình.

Khi chín trái điều sẽ tự rụng xuống và khi đó chỉ cần nhặt gom lại vặt lấy hạt

Lắm khi thời tiết thất thường, vào thời điểm cây điều đang ra hoa, bắt đầu kết quả mà sương muối xuất hiện hoặc bất chợt xuất hiện cơn mưa không mời mà đến làm cho những hoa điều đang ra bỗng chốc bị héo tàn, bị thối. Nếu những hoa đã được thụ phấn và đã kết quả thì cơ hội sống sót là 50 : 50, may mắn được sống và sẽ bị chuyển sang màu đen, với điều kiện ngày hôm sau nắng to để những hoa điều và trái non được khô ráo. Nếu sáng ngày hôm sau sương muối dày đặc thì những trái non sẽ chết khô.

Cây điều là loại cây chịu hạn khá tốt, và hoa điều cũng có hai đặc điểm hoa đực và hoa lưỡng tính, hoa điều mọc thành chùm có đến vài chục hoặc 1 – 2 trăm hoa. Những hoa ra đầu mùa là hoa đực chiếm tỉ lệ cao hơn, giữ mùa là hoa lưỡng cao hơn, hoa điều chủ yếu thụ phấn nhờ côn trùng. Nếu tỉ lệ hoa lưỡng tính cao thì điều chùm nhiều xem như nhà đó may mắn trúng vụ. Tỉ lệ hoa lưỡng tính phụ thuộc vào từng cá thể cây điều trong vườn.

Nếu tỉ lệ hoa lưỡng tính cao thì điều chùm nhiều xem như nhà đó may mắn trúng vụ

Vậy đấy cây điều tuy những năm gần đây được xem là “cây làm giàu” tuy nhiên có giàu nổi không còn phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết năm đó như thế nào. Thế nên để cho ra một sản phẩm hạt điều rang muối ngon không chỉ riêng kinh nghiệm chế biến, kỹ thuật mà còn phụ thuộc vào nguyên liệu ngon. Để có được nguyên liệu ngon phụ thuộc vào vùng đất và thời tiết nơi cây điều được trồng. Nói chung lại, đều có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Nếu có kỹ thuật mà nguyên liệu không đạt thì thành phẩm cũng không ngon, hoặc cho dù thời tiết thuận lợi nhưng vùng đất đó không phải đất đỏ bazan thích hợp với cây điều thì cũng không tốt.

Mong sao cho qua tết – thời điểm thu hoạch điều được thuận lợi là điều mà người dân trồng điều mong muốn nhất. Tuy buổi trưa nắng có hơi gắt, nhưng buổi sáng và tối rất mát mẻ, những trái điều cứ thế mà chín dần, chín dần, và tự động rời cuống rời cành để đi đến một nơi, thực hiện nhiệm vụ và sứ mệnh khác, phục vụ lợi ích cho người đã trồng, đã chăm sóc và mang lại lợi nhuận cho những người quan tâm đến hạt điều. Dù có lột xác bao nhiêu lần thành phẩm khác nhau qua các các công đoạn vẫn tên gọi là hạt điều (hột điều) chỉ là hình thức khác nhau mà thôi.

Hạt điều tươi đầu mùa, muốn trữ lại phải phơi khô

Chẳng bao giờ sai khi nói những hạt điều đầu mùa là ngon nhất, nặng hạt căng chắc to mẩy nhất và hương vị cũng ngon hơn hẳn.

Hạt điều mà ngon, căng chắc, to và nặng hạt không phải lúc nào cũng có, những hạt điều đạt chuẩn như thế chỉ có lúc đầu mùa mà thôi. Bởi vậy, những cơ sở, công ty sản xuất thường phải phơi khô và trữ lại những hạt điều đầu mùa cho đến cuối năm.

Những hộ gia đình nào trữ nhiều điều thì càng yên tâm vì cuối năm là thời điểm kinh doanh và buôn bán các mặt hàng hạt điều rang muốirầm rộ nhất, mua làm quà về quê, mua làm quà tết biếu, mua làm quà tết cho nhà mình…

Người dân Bình Phước có kinh nghiệm và kỹ thuật chăm sóc cây điều riêng kết hợp với thiên nhiên ưu ái thời tiết, khí hậu thuận lợi thì quả thật sản phẩm hạt điều rang muối Bình Phước còn gì bằng, chẳng có nơi nào sánh được. Bao nhiêu năm, qua bao thế hệ sản phẩm hạt điều rang muối Bình Phước vẫn thế và cứ thế phát triển mạnh hơn.